Jicht: pijnlijk, maar doorgaans goed te behandelen

Jicht is een gewrichtsontsteking die vrij veel voorkomt en die plotseling ontstaat. Zo gebeurt het nog wel eens dat iemand ’s ochtends vroeg wakker wordt met een pijnlijke, gezwollen en rode teen. Vaak is het dan jicht. Wat is jicht? En wat is er aan te doen? Reumatoloog Anne-Marie Wessels legt het uit.

“In de zomer komt jicht wat meer voor, vooral bij mannen”, vertelt Anne-Marie Wessels. “Dat is zeer waarschijnlijk gerelateerd aan te weinig water drinken bij warm weer, grotere vleesconsumptie door het barbecueën, en de biertjes die bij de barbecue worden gedronken.”
Een bepaalde leefstijl kan jicht uitlokken. “Bekende risicofactoren zijn overgewicht, te hoog cholesterol, te hoge bloeddruk, te weinig  water) drinken, te veel vlees eten en alcoholgebruik. Ook diabetes, vaatziekten, slecht functionerende nieren en het gebruik van plastabletten vergroten het risico op jicht.” 

Urinezuur

Jicht ontstaat door een teveel van urinezuur in het lichaam. Urinezuur krijgen we binnen door onze voeding. Bij  een teveel daarvan, in combinatie met de hiervoor genoemde risicofactoren, kunnen  urinezuurkristallen ontstaan. Die nestelen zich dan in een gewricht, waardoor het gewricht kan gaan ontsteken. Deze ontsteking kan zeer pijnlijk zijn. “Jicht komt vaak voor in de grote teen, wat ook wel podagra wordt genoemd. Maar ontstekingen in de enkels en knieën komen ook voor. En soms ook in andere gewrichten, zoals in de handen.” Bij jicht zien we soms zogeheten tophi (zie foto). “Dat zijn onderhuidse zwellingen, met een ietwat gele kleur. Dit is ook stapeling van urinezuurkristallen.”

Diagnose

Anne-Marie Wessels legt uit hoe de diagnose wordt gesteld. “Uiteraard vraag ik de patiënt uit over de klacht en hoe deze ontstaan is, en onderzoek ik het gewricht. Ook doe ik een punctie: via een hol naaldje haal ik wat vocht uit het ontstoken gewricht en bekijk dat onder de microscoop. Zie ik dan  urinezuurkristallen, dan weet ik dat het om jicht gaat.” Soms is het vocht uit het gewricht troebel (pus), en zijn er geen kristallen te zien. “Dat geeft het vermoeden van een bacteriële ontsteking. Het genomen monster gaat dan naar het medischmicrobiologisch lab voor nader onderzoek. De behandeling bij een bacteriële ontsteking gaat met behulp van antibiotica. Een enkele keer gaat het om een combinatie van jicht en een bacteriële ontsteking. Dat behandel ik dan met antibiotica én met medicatie tegen jicht.”