Anti-TNF-behandeling

TNF betekent Tumor Necrosis Factor. TNF is één van de vele stofjes in het lichaam die een belangrijke rol spelen in het normale ontstekingsproces en in het ontstekingsproces van verschillende reumatische ontstekingsziekten. Het wordt gemaakt door witte bloedcellen.

Anti-TNF is een medicijn dat specifiek de werking van TNF remt en hierdoor het onstekingsproces onderdrukt (Ook wel TNF-blockers of TNF-remmers genoemd). Door ontstekingen te remmen nemen de klachten af. Ook kan schade aan de gewrichten en andere ontstoken weefsels vertraagd of voorkomen worden. 
Bij een aantal vormen van ontstekingsreuma, zoals reumatoïde artritis en artritis psoriatica, kan na onvoldoende effect van klassieke DMARD’s, de behandeling met anti-TNF voorgeschreven worden. 
De meeste anti-TNF-medicijnen (TNF-blockers) worden in onderhuids vetweefsel geïnjecteerd (subcutaan). Geschikte injectieplaatsen zijn het bovenbeen en de buik.

Soorten anti-TNF-medicijnen

Er zijn verschillende soorten van anti-TNF-behandeling:

• Etanercept (merknaam Enbrel, Benepali en Erelzi): 
  dosis 50 mg per week subcutaan.
• Adalimumab (merknaam Hyrimoz):  
  dosis 40 mg per 2 weken subcutaan.
• Golimumab (merknaam Simponi): 
  dosis 50 mg per maand subcutaan.
• Certolizumab pegol (merknaam Cimzia): 
  dosis 200 mg per 2 weken subcutaan na een opstartdosis van 400 mg in week 0, 2 en 4.
• Infliximab (merknaam Remicade), Inflectra, Remsima, Flixabi: 
  de dosis is afhankelijk van het lichaamsgewicht, wordt om de 6 tot 8 weken per infuus toegediend, na een opstartschema in week 0, 2 en 6.

Het ziekenhuis heeft als voorkeursmiddel Enbrel, wegens de effectiviteit en de lagere kosten.

Screening infecties

Voor de start met dit medicijn wordt onderzoek gedaan op de infecties tuberculose (TBC) en virale leverontsteking (hepatitis B en C). Dit zijn infecties die sluimerend aanwezig kunnen zijn zonder dat iemand er ziek van is, maar die op kunnen vlammen als de weerstand verminderd is. Het kan zijn dat deze screening al verricht is, wanneer eerder een biological DMARD is voorgeschreven.

Vaccinaties

Tijdens het gebruik van anti-TNF-biologicals wordt het gebruik van levende vaccins afgeraden (zoals bof-mazelen-rode hond- (BMR), gele koorts- of poliovaccin).
Soms kan het verstandig zijn bepaalde vaccinaties voor het starten van de medicatie te laten verrichten, bijvoorbeeld wanneer de wens bestaat een verre reis te maken naar gebieden waar vaccinatie voor gele koorts verplicht is. 

Bijwerkingen

Soms komen bijwerkingen voor. Meestal verdwijnen deze vanzelf binnen enkele weken, als het lichaam gewend is aan het medicijn.
Injecties in de buikhuid kunnen een lokale reactie geven met roodheid en jeuk; deze reactie is vaak mild en vermindert meestal in de loop van de behandeling.
Bij toediening via een infuus kan een reactie ontstaan met verhoging of verlaging van de bloeddruk, opvliegers, hoofdpijn en/of koorts. Als het nodig is, wordt de toediening van anti-TNF vertraagd of gestopt en/of worden medicijnen gegeven om deze reactie tegen te gaan.

Soms komt een allergische reactie voor met huiduitslag, jeuk, koorts of benauwdheid. Een allergische reactie kan ook later ontstaan. Dit is een reden het middel te stoppen en contact op te nemen met de reumatoloog.
Andere bijwerkingen die soms voorkomen zijn in het bloed te zien en geven over het algemeen geen klachten. Dit zijn leverproefstoornissen of een daling van het aantal rode of witte bloedcellen.
Behandeling met Anti-TNF-medicijnen kan de weerstand verminderen, waardoor makkelijker infecties kunnen ontstaan en deze ernstiger kunnen verlopen.

Zwangerschap

Er zijn onvoldoende gegevens om anti-TNF-therapie als (geheel) veilig te beschouwen tijdens de zwangerschap. Soms wordt in overleg met de reumatoloog toch besloten om bepaalde anti-TNF-medicijnen te blijven gebruiken tijdens de zwangerschap, met name als er veel reumatische ontstekingen zijn. 

Belangrijk

Anti-TNF-therapie kan de weerstand verminderen. Meld altijd bij uw huisarts of specialist dat u een anti-TNF-medicijn gebruikt. Tijdens infecties met koorts en/of ziek voelen moet toediening tijdelijk worden gestaakt. Dit is een reden contact op te nemen met de reumatoloog.