Bisfosfonaten

Bisfosfonaten zijn medicijnen die vaak worden voorgeschreven als osteoporose-behandeling om de kans op botbreuken te verkleinen. Ook worden ze regelmatig uit voorzorg voorgeschreven om osteoporose te voorkomen bij patiënten die langdurig (hoge) doseringen prednison gebruiken.

Botweefsel wordt steeds ververst: er zijn botafbrekende cellen en botaanmakende cellen die elkaar in principe in evenwicht houden. Hierdoor blijft de hoeveelheid bot gelijk. Bij osteoporose wordt er meer bot afgebroken dan aangemaakt, waardoor bot brozer wordt. Bisfosfonaten remmen de botafbrekende cellen, zodat er meer botweefsel over blijft.

De meest voorgeschreven bisfosfonaten zijn alendroninezuur, risedroninezuur, ibandroninezuur en zolendroninezuur.

Dosering

• Alendroninezuur (fosamax ®)
  wordt als tablet van 70 mg 1x per week voorgeschreven.
• Risedroninezuur (actonel ®)
  wordt als tablet van 35 mg 1x per week gebruikt.
• Ibandroninezuur
  kan als tablet van 150 mg 1x per maand of als infuus 1x per 3 maanden worden gebruikt.
• Zolendroninezuur
  wordt als infuus 1x per jaar toegediend.
  
  

Voorschriften bij inname

Bij het slikken van bisfosfonaten is het belangrijk ze op de nuchtere maag in te nemen, waarbij u rechtop zit of staat en met een ruime hoeveelheid water. Daarna mag u 30 minuten niet eten of drinken (water drinken mag wel). Ook is het belangrijk gedurende dit halve uur na inname rechtop te blijven en niet te gaan liggen of bukken. Pas na deze periode mogen andere medicijnen ingenomen worden. 

Bijwerkingen

Soms komen bijwerkingen voor. Meestal verdwijnen deze vanzelf binnen enkele weken, als het lichaam gewend is aan het medicijn. De meest voorkomende bijwerkingen zijn maag- darmklachten zoals irritatie van de slokdarm, misselijkheid, een vol gevoel in de buik, diarree of juist verstopping. In het begin van de behandeling (met name bij toediening via een infuus) kunnen griepachtige verschijnselen als spierpijn en een rillerig gevoel optreden.
 
Bisfosfonaattabletten mogen niet worden geslikt als er afwijkingen in de slokdarm zijn die maken dat de slokdarm niet goed geleegd wordt. Dit kan het geval zijn bij een vernauwing in de slokdarm of verminderde beweeglijkheid van de slokdarm zoals bij systemische sclerose kan voorkomen.
Ook mogen bisfosfonaten niet worden gebruikt bij ernstige nierfunctiestoornis (creatinineklaring minder dan 35 ml/min).
 
Bisfosfonaten worden ontraden bij een toekomstige zwangerschapswens, tijdens de zwangerschap en tijdens het geven van borstvoeding. Mannen met kinderwens kunnen wel bisfosfonaten gebruiken.

Belangrijk

In zeldzame gevallen (meestal bij het bisfosfonaten-infuus) kan het bot van de onderkaak beschadigen, met name na tandheelkundige ingrepen. Daarom is het verstandig de tandarts of de kaakchirurg in te lichten over het gebruik van een bisfosfonaat, zeker als er een ingreep plaats moet vinden bij het bot van de onderkaak. Meestal wordt het middel dan enige tijd voor de ingreep gestaakt.