Prednison (corticosteroïden)

Prednison is een krachtige ontstekingsremmer, die regelmatig wordt voorgeschreven voor allerlei reumatische ontstekingsziektes en andere vormen van ontsteking. De stof ‘prednison’ wordt in de lever omgezet in de werkzame stof ‘prednisolon’. Het behoort tot een groep medicijnen met de naam corticosteroïden.

Deze medicijnen lijken op een hormoon dat de bijnierschors aanmaakt en hebben een ontstekingsremmend effect. Hierdoor verminderen reumatische klachten als pijn, stijfheid en zwelling van gewrichten. Meestal werkt prednison snel, soms al binnen enkele dagen. Maar het is ook mogelijk dat er enkele weken nodig zijn om het gewenste resultaat te bereiken.

Toediening

Voor reumatische ontstekingsziektes bestaan de middelen met corticosteroïden vaak uit dagelijkse inname van tabletten (langdurig of in een kuur) of lokale injecties (toegediend in bijvoorbeeld een ontstoken gewricht). Sommige corticosteroïden kunnen ook worden toegediend als injectie in de spier voor langere werkingsduur, via een infuus direct in de bloedbaan, via inhalatiemedicijnen (voor astma en longemfyseem), als oogdruppels (voor oogontstekingen) of als zalf (voor huidontstekingsziektes).

Bijwerkingen

Prednison kan bijwerkingen geven. In het algemeen neemt de kans op bijwerkingen toe bij hoge doseringen en/of langdurig gebruik. De meest voorkomende bijwerkingen zijn meer eetlust en daarmee toename in gewicht, een voller gelaat en het vasthouden van vocht.

Regelmatig wordt de huid kwetsbaarder, zodat er makkelijker blauwe plekken of wondjes ontstaan. Zowel de bloeddruk als het bloedsuiker kunnen hoger worden, soms zodanig dat daar behandeling voor nodig is (met bloeddrukverlagers c.q. suikerziektemedicijnen). Psychische klachten kunnen ook voorkomen, zoals slaapproblemen, stemmingswisselingen, verwardheid of psychose. Prednison kan de weerstand verminderen, waardoor makkelijker infecties kunnen ontstaan. Daarnaast kan prednison maagklachten geven en botontkalking veroorzaken.

Bij zwangerschap en borstvoeding

Prednison heeft geen invloed op de vruchtbaarheid. Het gebruik tijdens de zwangerschap van lage doseringen prednison wordt als relatief veilig beschouwd. Tijdens de borstvoeding kan de patiënt doorgaan met het gebruik van prednison.

Bijzonderheden

• Bij koorts of een operatie heeft het lichaam meer behoefte aan prednison. Het kan nodig zijn de dosering tijdelijk te verhogen, in overleg met de behandelend arts.
  
  
• Na langdurig gebruik kan de patiënt niet plotseling stoppen met prednison, omdat het lichaam er aan gewend is geraakt. Daarom schrijft de reumatoloog een afbouwschema voor, om geleidelijk te ontwennen.
  
  
• Tijdens afbouwen van prednison kan de patiënt lichamelijke ongemakken voelen, zoals pijn door artrose of weke-delen-klachten. Meestal stabiliseren de klachten binnen 2 tot 4 weken, als het lichaam aan de nieuwe dosering prednison gewend is. Dit komt doordat prednison als een soort ‘pepmiddel’ andere klachten kan camoufleren. Bij het afbouwen van prednison komen klachten dan (weer) tevoorschijn. Daarnaast is prednison een hormoon en stelt het lichaam zich in op een bepaalde dosering. Elke verandering geeft dan even een verstoring in de balans van het lichaam.
  
  
• De patiënt die prednison samen gebruikt met NSAID’s (zoals bijvoorbeeld ibuprofen of diclofenac), krijgt het advies er een maagbeschermer bij in te nemen om de kans op maagproblemen of maagzweren te verminderen.

Bij gebruik van prednison zijn voorzorgsmaatregelen belangrijk om botontkalking tegen te gaan, zoals voldoende gebruik van calcium en vitamide D (eventueel in tabletten). Soms krijgt de patiënt medicijnen die botten harder maken, zoals alendroninezuur (zie osteoporosebehandeling). Dit hangt af van persoonlijke factoren, zoals de duur en de hoogte van de prednisonbehandeling, de leeftijd en het geslacht van de patiënt.

Folder

Prednisolon en prednison