Overslaan en naar de inhoud gaan
search

Rituximab

biological DMARD

Gepubliceerd op: 10 januari 2022

Rituximab is een anti-reumatische medicijn dat de reumatoloog voorschrijft bij auto-immuun aandoeningen waarbij auto-antistoffen belangrijk zijn. Dat kunnen reumatische ziekten zijn als reumatoïde artritis, systemische lupus erythematodes, ernstige vormen van de ziekte van Sjögren en ANCA-geassocieerde vasculitis.

Rituximab is een ‘biological DMARD’ dat ontstekingen remt door specifieke witte bloedcellen, de B-cel, weg te nemen. Deze cellen zijn van belang voor de vorming van antistoffen en auto-antistoffen. Antistoffen zijn stoffen die het lichaam aanmaakt en die een rol spelen in de afweermechanismen van het lichaam. Auto-antistoffen richten zich specifiek tegen de eigen lichaamscellen (‘auto’ betekent ‘zelf’). 

Rituximab richt zich tegen CD-20, een stofje dat aan de buitenkant van de meeste B-cellen aanwezig is. Hierdoor gaan deze cellen kapot en kunnen ze geen (auto-)antistoffen meer maken. In principe is dit een tijdelijk effect. Na zo’n zes maanden ontstaan er weer nieuwe B-cellen. Door ontstekingen te remmen nemen de klachten af. Ook kan schade aan de gewrichten en andere ontstoken weefsels vertraagd of voorkomen worden.

Toediening

De patiënt krijgt Rituximab via een infuus op de dagbehandeling van het ziekenhuis. De toediening via het infuus duurt enkele uren. De gebruikelijke dosering van het infuus is 1000 mg (of soms 500 mg en na 14 dagen weer 500 mg). De patiënt krijgt ook medicijnen bij het infuus om de kans op een overgevoeligheidsreactie te verkleinen. Dit zijn methylprednisolon (tegen ontsteking), paracetamol (tegen pijn en koorts) en clemastine (tegen jeuk). Afhankelijk van het verloop van de ziekte wordt het infuus na zes maanden (of langer) herhaald. De reumatoloog kan het effect na drie maanden beoordelen.

Screening vooraf

Voor aanvang van de behandeling krijgt de patiënt een screening op bepaalde infecties, namelijk tuberculose (tbc) en virale leverontsteking (hepatitis B en C). Dit zijn infecties die sluimerend aanwezig kunnen zijn zonder dat iemand er ziek van is, maar die kunnen opvlammen als de weerstand verminderd is. Een screening hoeft niet opnieuw plaats te vinden, wanneer eerder een biological DMARD is voorgeschreven.

(Reis)vaccinatie

Tijdens het gebruik van Rituximab wordt het gebruik van levende vaccins afgeraden, zoals bof-mazelen-rode hond- (BMR), gele koorts- of poliovaccin. Soms kan het verstandig zijn om zich voor het starten van de medicatie te laten vaccineren, bijvoorbeeld wanneer iemand een verre reis wil maken naar gebieden waar vaccinatie voor gele koorts verplicht is.

Bijwerkingen

Soms komen bijwerkingen voor. De meest voorkomende bijwerkingen zijn bijwerkingen op het infuus: verhoging of verlaging van de bloeddruk, opvliegers, hoofdpijn en soms koorts. Als het nodig is, wordt de toediening van Rituximab vertraagd of gestopt en/of worden medicijnen gegeven om deze reactie tegen te gaan. Soms komt een allergische reactie voor met huiduitslag, jeuk, gewrichtsklachten, koorts of benauwdheid. Een allergische reactie kan ook 1 tot 2 weken na het infuus ontstaan. Dit is een reden het middel te stoppen en contact op te nemen met de reumatoloog.
Rituximab kan de weerstand verminderen, waardoor makkelijker infecties kunnen ontstaan, die ook ernstiger kunnen verlopen.

Zwangerschap en borstvoeding

Rituximab wordt liever niet gegeven tijdens de zwangerschap of borstvoeding, omdat er over veiligheid onvoldoende bekend is.

Belangrijk

Rituximab kan de weerstand verminderen. Tijdens infecties met koorts en/of ziek voelen moet het infuus worden uitgesteld. Breng hier de dagbehandeling zo spoedig mogelijk van op hoogte. Meld altijd bij uw huisarts of specialist dat u Rituximab gebruikt.

Folder

Biologicals - Bij reumatische aandoeningen

Laatst bijgewerkt op: 10 januari 2022

Kinderarts Ilse Hendriksen en reumatoloog Anne-Marie Wessels, die een echografie maakt
Speciaal spreekuur voor kinderen met gewrichtsklachten